Τη μνήμη του Γ. Παπανικολάου τίμησε η UNESCO στην Θεσσαλονίκη

 

Εκατομμύρια γυναίκες σε όλο τον κόσμο σώθηκαν από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας χάρη στον Έλληνα γιατρό Γεώργιο Παπανικολάου, τη μνήμη του οποίου τίμησε την Τετάρτη 19 Δεκεμβρίου 2012 η Ελληνική Εθνική Επιτροπή για την UNESCO και το Κέντρο UNESCO για τις Γυναίκες και την Ειρήνη στα Βαλκάνια, σε συνεργασία με την Ιατρική και την Παιδαγωγική Σχολή του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, με εκδήλωση αφιερωμένη στη ζωή και το έργο του.

Την  εκδήλωση που έλαβε χώρα στο ξενοδοχείο “Μακεδονία Παλλάς”, πλαισίωσαν εκπρόσωποι της Πολιτείας, Ιατροί – καθηγητές Πανεπιστημίου  και πλήθος κόσμου. Μεταξύ αυτών ο Υπ. Μακεδονίας-Θράκης κος Θ. Καράογλου,  η πρόεδρος της Εθνικής επιτροπής για την Ουνέσκο  κα Αικ. Τζιτζικώστα, η κοσμήτωρ της Παιδαγωγικής σχολής του ΑΠΘ κα Δημ. Κογκίδου, ο πρόεδρος της Ιατρικής Σχολής και του ΑΠΘ, καθηγητής Βασίλειος Ταρλατζής, η κα Ελ. Δεληγιώργη ομότιμη καθηγήτρια του Παν. Αθηνών, η κα Μ. Νασιουτζίκη,MD-  PhD MIAC Ιατρός Κυτταρολόγος- Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Κλινικής Κυτταρολογίας,ο καθηγητής Μαιευτικής και γυναικολογίας στο ΑΠΘ Θεόδωρος Αγοραστός και ο κος Αγις Τσουρός, Διευθυντής Πολιτικής Υγείας στον ΠΟΥ.

«Ένα ανεκτίμητο όπλο για την έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας εξακολουθεί να παραμένει, μέχρι σήμερα, το τεστ ΠΑΠ, καθώς έχει σώσει τη ζωή εκατομμυρίων γυναικών σε όλο τον κόσμο. Επιπλέον, η μέθοδος βρήκε εφαρμογή στην κυτταρολογική εξέταση και άλλων βλαβών του σώματος. Τέλος, οι γνώσεις που αποκτήθηκαν οδήγησαν στην ανακάλυψη του εμβολίου που προφυλάσσει εκατομμύρια γυναίκες από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας» τόνισε ο πρόεδρος της Ιατρικής Σχολής και του ΑΠΘ, καθηγητής Βασίλειος Ταρλατζής.

Ένας νέος επιστημονικός κλάδος, η Αποφολιδωτική Κυτταρολογία γεννήθηκε το 1945 από τον Γ. Παπανικολάου (“my baby” όπως την αποκαλούσε χαϊδευτικά),τόνισε η Μαρία Νασιουτζίκη, ΜD, PhD, MIAC, Ιατρική Σχολή Α.Π.Θ.
Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Κλινικής Κυτταρολογίας, ο οποίος θεμελίωσε και στην Ελλάδα την ειδικότητα της Κυτταρολογίας με στόχο κυρίως την πρόληψη και έγκαιρη διάγνωση συμβάλλοντας στη μάχη κατά του καρκίνου. Ο Γ. Παπανικολάου μέσα από τον κυτταρικό θάνατο έδωσε ζωή στις περισσότερες γυναίκες του κόσμου με την επιστημονική του ανακάλυψη, το Τεστ Παπανικολάου. Τα μέχρι σήμερα επιστημονικά δεδομένα δείχνουν ότι η περιοδική γυναικολογική εξέταση των γυναικών σε συνδυασμό με το τεστ Παπ οδηγούν σε μείωση κατά 70% – 80% της θνησιμότητας από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Η επιτυχία του τεστ Παπ, το οποίο αποτελεί διαδικασία δευτερογενούς πρόληψης, βασίζεται στο γεγονός ότι η ανάπτυξη των προκαρκινωματωδών αλλοιώσεων του τραχήλου της μήτρας προηγείται κατά 10 έως 20 χρόνια της εμφάνισης διηθητικών καρκινωμάτων. Βασική προϋπόθεση είναι η εφαρμογή του στα πλαίσια προγράμματος μαζικού ελέγχου με καλή ποιότητα διαδικασιών ελέγχου και μηχανισμούς που θα εξασφαλίζουν τον συστηματικό έλεγχο των γυναικών.Σήμερα 82 περίπου χρόνια μετά την ανακάλυψη του Τεστ Παπανικολάου η επιστημονική κοινότητα διαθέτει ένα επιπλέον όπλο για την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας• τα εμβόλια HPV τα οποία σε συνδυασμό με το οργανωμένο πρόγραμμα δευτερογενούς πρόληψης η οποία συνεχίζει να είναι απαραίτητη και μετά τον εμβολιασμό, καταδεικνύει ότι στις επόμενες δεκαετίες θα μειωθεί δραματικά η συχνότητα εμφάνισης νέων κρουσμάτων καρκίνου τραχήλου μήτρας. Παράλληλα ελέγχονται νέες τεχνικές που διερευνούν τις αιτίες και τα αποτελέσματα της ογκογόνου δράσης του HPV στον ανθρώπινο γονιδίωμα (HPV testing) και διενεργούνται στα σύγχρονα Κυτταρολογικά Εργαστήρια χρησιμοποιώντας το κυτταρολογικό υλικό σε συνδυασμό με τη κυτταρική μορφολογία (Τεστ Παπ Υγρής Φάσης – η εξέλιξη της συμβατικής μεθόδου) ενισχύοντας την κλινική χρησιμότητα. Ο Γ. Παπανικολάου όμως συνέχισε την έρευνα του με τον ίδιο ζήλο μελετώντας όχι μόνο κύτταρα κολποτραχηλικών επιχρισμάτων αλλά και άλλων υλικών από τον μαστό, τους βρόγχους, το στομάχι, το ενδομήτριο, το ΕΝΥ, το ασκιτικό υγρό, υγρό από τον υπεζωκότα κ.α. (Atlas of Exfoliative Cytology 1954, 1963) τα οποία συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται και σήμερα για διαγνωστικούς σκοπούς στην κλινική πράξη. Επί πλέον, λόγω της ραγδαίας εξέλιξης της ιατρικής τεχνολογίας σήμερα χρησιμοποιούνται νεότερες μέθοδοι συλλογής των κυτταρολογικών υλικών από τα διάφορα όργανα, με λιγότερο τραυματικές μεθόδους, για διαγνωστικούς επίσης σκοπούς όπως παρακεντήσεις αλλοιώσεων οργάνων δια λεπτής βελόνης FNAC που εξετάζονται στα Κυτταρολογικά Εργαστήρια. Η διαγνωστική προσέγγιση των ανωτέρω μεθόδων επιτυγχάνεται 1) με την αξιολόγηση της κυτταρικής μορφολογίας του δείγματος και του καθορισμού ή μη ύπαρξης κακοήθειας βάσει συγκεκριμένων διαγνωστικών κριτηρίων. 2) με την αξιολόγηση του εναπομείναντος δείγματος για εφαρμογή μοριακών ή άλλων υποβοηθητικών τεχνικών. Η σημασία αυτής της διάγνωσης έχει άμεση επίπτωση στην επιλογή της θεραπευτικής αντιμετώπισης των ασθενών σε συνδυασμό με τα αποτελέσματα των σύγχρονων απεικονιστικών μεθόδων και λοιπών εργαστηριακών δεδομένων. Η κλινική έρευνα σήμερα επικεντρώνεται σε διαρκώς αναγνωρισμένους μοριακούς στόχους που εμπλέκονται στη παθογένεια της νόσου η ανίχνευση των οποίων διενεργείται σε κυτταρολογικό υλικό και οδηγεί σε εφαρμογή εξατομικευμένης «στοχευμένης» θεραπείας.

 

Ο καθηγητής μαιευτικής και γυναικολογίας στο ΑΠΘ Θεόδωρος Αγοραστός από την πλευρά του τόνισε ότι το τεστ ΠΑΠ ήταν η καλύτερη μέθοδος πρόληψης όλων των χρόνων, καθώς συνέβαλε στη διάσωση εκατομμυρίων γυναικών από τον καρκίνο. Ο κ Αγοραστός επισήμανε παράλληλα ότι η ευαισθησία του τεστ ΠΑΠ είναι περιορισμένη και ότι το 30-40% των αποτελεσμάτων είναι ψευδώς αρνητικά ενώ με το HPV DNA τεστ, που στις μέρες μας τείνει να αντικαταστήσει το τεστ ΠΑΠ, το ποσοστό των ψευδώς αρνητικών αποτελεσμάτων μειώνεται στο 5-8%. «Στις μέρες μας με συνδυασμό του εμβολιασμού κατά του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων και του HPV DNA τεστ δημιουργείται έναν νέο μοντέλο πρόληψης του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας», πρόσθεσε ο κ Αγοραστός.

«Ο Γεώργιος Παπανικολάου ήταν ένας από τους σημαντικότερους πρωτοπόρους της ιατρικής σε παγκόσμιο επίπεδο. Η γνώση είναι το πρώτο βήμα αντιμετώπισης. Θέλουμε κάθε γυναίκα από νεαρή ηλικία, να γνωρίζει για τον καρκίνο, τις ενδείξεις και τα συμπτώματά του και βεβαίως για τις μεθόδους έγκαιρης διάγνωσής του. Θέλουμε κάθε γυναίκα να καταπολεμήσει τους φόβους και τις προκαταλήψεις της και να ενσωματώσει στην καθημερινότητά της τον τακτικό προληπτικό έλεγχο που μπορεί να της σώσει τη ζωή», ανέφερε η κοσμητόρισσα της Παιδαγωγικής Σχολής του ΑΠΘ, Δήμητρα Κογκίδου.

Χαιρετίζοντας την εκδήλωση ο υπουργός Μακεδονίας-Θράκης, Θεόδωρος Καράογλου, τόνισε ότι ο Γεώργιος Παπανικολάου με την αστείρευτη ερευνητική του δραστηριότητα και τα φυσικά και πνευματικά του χαρίσματα αποτελεί πηγή έμπνευσης για τους νέους Έλληνες επιστήμονες που δραστηριοποιούνται στην ιατρική. Παράλληλα υπογράμμισε πως ο Παπανικολάου έδωσε το μήνυμα ότι ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας μπορεί να προληφθεί με την πρώιμη διάγνωση.

Την τελετή έκλεισε με  τραγούδια από την Χορωδία του Ιατρικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης.